Minimalizm jest reakcją na konsumpcyjny styl życia, który tak mocno dotyka nas każdego dnia. Dlatego postanowiłam porozmawiać z Katarzyną Kędzierską, kobietą wyjątkowo wszechstronną i ambitną. W wywiadzie rozmawiamy o tym jak minimalizm stał się jej narzędziem do dobrego życia. Kasia od 3 lat prowadzi bloga Simplicite, napisała książkę Chcieć mniej, w której pokazuje, że to wcale nie jest takie trudne.  Zapraszam do rozmowy.

Anita Kijanka: Kasiu, prowadzisz bloga, masz swoją firmę, która zajmuje się wynajmem przestrzeni biurowych, jesteś rzecznikiem patentowym. A jak Ty sama określiłabyś siebie? Gdybyś musiała podać definicję samej siebie, jaka by ona była?

Katarzyna Kędzierska: Z zawodu jestem rzecznikiem patentowym i to określa mnie w pierwszej zawodowej relacji. Ale jestem też blogerką i nie wstydzę się tego, bo to bardzo ważna część tego, co robię. Jestem również przedsiębiorcą. Długo unikałam tego sformułowania, bo wydawało mi się, że to takie mówiące o wszystkim i o niczym, ale w gruncie rzeczy tak po prostu jest. Jestem przedsiębiorcą, prowadzę dwie firmy, jestem wspólnikiem w spółce.

Czym jest dla ciebie minimalizm?

Narzędziem.

Narzędziem do czego?

Do dobrego życia.

Co znaczy dobrze żyć?

Tak, jak chcę żyć. Nigdy nie ośmieliłabym się powiedzieć komuś, w jaki sposób powinien żyć ani jak to życie powinno wyglądać. Możemy oczywiście operować sformułowaniami w stylu: życie powinno być dobre, szczęśliwe. Dla mnie minimalizm jest narzędziem, które pozwala mi żyć tak, jak ja chcę.

W czym lepszy jest minimalizm od “tradycyjnego życia”? Co nie pozwalało Ci żyć tak, jak byś chciała?

To bardziej jest kwestia tego, jak bardzo się pogubimy w życiu. Był czas, gdy sama byłam zagubiona, nie wstydzę się do tego przyznać. Bardzo odczułam konsumpcyjne życie, a pieniądze, którymi dysponowałam mocno na mnie wpłynęły i potrzebowałam czegoś, co pozwoliłoby mi wrócić do źródeł, do wartości. Takim właśnie narzędziem był minimalizm.

Od jak dawna jesteś lub nazywasz siebie minimalistką?

Nazywam siebie tak od niedawna. Myślę, że to będzie mniej więcej tyle czasu, ile prowadzę bloga, czyli ponad trzy lata. Wcześniej nigdy nie próbowałam siebie definiować, bo nie było mi to potrzebne. Jednak muszę przyznać, że minimalizm obecny jest w moim życiu od wielu, wielu lat.

Cofnijmy się o pięć lat w czasie. Jaka wtedy byłaś?

Zagubiona.

Ale co to znaczy? Jak to się objawiało?

Kiedy dorastasz i wchodzisz w dorosłe życie, kiedy masz osiemnaście czy dziewiętnaście lat, jesteś po liceum, idziesz na studia i wybierasz swoją pierwszą dorosłą drogę, to wydaje Ci się, że Twoja ścieżka jest z góry ustalona. I tak się również mnie wydawało – że wszyscy żyją według tego samego schematu.

Kończysz liceum, idziesz na studia, dostajesz pracę, wychodzisz za mąż, rodzisz dzieci – ten schemat jest bardzo mocno ustalony. Kiedyś myślałam, że według takiego schematu będę żyć, bo żadnego innego nie znałam. Nie wiedziałam, że można żyć inaczej.

Pochodzę z małego miasta. Kiedy skończyłam studia w Toruniu, przyjechałam do Warszawy i zaczęłam pracować w korporacji. Z czasem zaczęłam zdobywać coraz więcej doświadczenia, które otwierało przede mną coraz więcej możliwości i dawało coraz więcej pieniędzy. W pewnym momencie zauważyłam, że pogubiłam się trochę w tym dobrobycie – w tych wszystkich możliwościach, które dają pieniądze, w konsumpcji, która wydawała mi się bardzo naturalna. W końcu wszyscy wokół zachowywali się dokładnie tak samo jak ja.

W praktyce wygląda to tak, że ludzie pracują średnio od ośmiu do dziesięciu godzin dziennie. W drodze do domu wstępują do galerii handlowej – bo przecież coś trzeba kupić. Tymczasem, zupełnie nieświadomie robią tam mnóstwo drobnych, niepotrzebnych zakupów. Dochodzi do tego, że wydają coraz więcej pieniędzy, stają się coraz bardziej zmęczeni, a co gorsze, żeby poprawić sobie zły humor lub zrelaksować się, idą na kolejne zakupy. Jeśli nie znajdą innego sposobu na relaks, wpadają w spiralę. Tak właśnie wyglądało moje zagubienie. Potrzebowałam to zmienić.

Co było pierwszą zmianą? Oczyszczenie szafy?

Książki.

Jak to się zaczęło? Zaczęłaś je sprzedawać na Allegro czy rozdawać?

Zaczęło się od przeprowadzki. Spakowałam wszystkie swoje książki do kartonów – notatki ze studiów, podręczniki, kodeksy i beletrystykę. Nagle okazało się, że na podłodze leży kilkanaście wielkich pudeł książek. Poczułam ich ogromny ciężar, ale nie metaforyczny, tylko fizyczny. A wizja tego, że muszę te wszystkie książki przenieść do samochodu, potem z samochodu do nowego mieszkania, że muszę je wypakować i ustawić znowu na półkach, uświadomiła mi, że mam ich za dużo, i że ja tak nie chcę.

Faktycznie, tak jak mówisz, część książek sprzedałam. Dużo też oddałam i całkiem sporo wyrzuciłam – wiem, że to brzmi jak herezja, ale tak było. Potem przyszedł czas na porządki w pozostałych rzeczach, a potem na oczyszczenie niematerialnej strefy mojego życia.

Muszę Ci się przyznać, że jak ostatnio robiłam porządki w szafie, to doliczyłam się osiemdziesięciu jeden sukienek. Ja naprawdę kocham sukienki, a że dużo występuję, to zawsze wydawało mi się, że muszę mieć ich sporo. Jednak postanowiłam zrobić z nimi porządek i mam ich teraz pięćdziesiąt sześć. Było mi naprawdę bardzo ciężko kiedy je wyrzucałam, bo czasami lubię pokazać się w czymś innym. Czytając wpisy na Twoim blogu SZAFA MINIMALISTKI, wyobrażam sobie, że Twoja szafa nie jest za duża. Czy nie masz czasem poczucia, że nie masz się w co ubrać?

Nie, nigdy.

Nigdy? Ale musiałaś to w sobie zwalczyć.

Musiałam się tego nauczyć. To, czego się nas, kobiety, uczy poprzez media, poprzez całą branżę związaną z modą, jest bardzo zwodnicze. Uczymy się kupować bezrefleksyjnie. Kiedy ostatnio byłam w moim rodzinnym domu, odwiedziłam brata i moją ośmioletnią bratanicę, która właśnie przechodzi fazę fascynacji ubraniami. Ma bardzo dużo ubrań, z pewnością więcej niż ja. I nie nauczyła się tego w domu. Jej zachowanie uwarunkowane jest wzorcami z telewizji, ze szkoły, z reklam. Wpojono jej, że koniecznie POTRZEBUJE różnorodności, że potrzebuje MIEĆ dużo. Jak też tak czułam, też mi się tak wydawało.

Wydawało mi się, że ciągle nie mam się w co ubrać, mimo, że moja szafa była pełna po brzegi. Chodziłam “po sklepach” i ciągle myślałam sobie, że przydałaby mi się mi się to nowa sukienka, to nowa bluzka, to coś kolorowego, bo jakoś tak smutno w tej mojej szafie. Tak robiły wszystkie moje koleżanki, a ja myślałam, że to normalne, i że tak ma być. W pewnym momencie stwierdziłam, że muszę to zmienić, bo jeśli będę robić ciągle to samo, to trudno oczekiwać innych rezultatów, prawda?

Oczywiście.

I wtedy postanowiłam sobie świadomie ograniczyć wybór. Bingo! To było jak zbawienie, olśnienie. Nagle okazało się, że świadomie ograniczając wybór, jestem bardziej kreatywna, i mądrzejsza w doborze ubrań. Teraz, po dwóch i pół roku prowadzenia projektu SZAFA MINIMALISTKI, po raz pierwszy w życiu mogę powiedzieć, że zawsze mam się w co ubrać.

Mam teraz zaufanie do siebie, do swoich wyborów, do swojej szafy. Oczywiście, to się cały czas zmienia, bo też mój styl się zmienia, ale mam do siebie zaufanie. To wszystko dzięki ograniczeniu wyboru.

Ludziom wydaje się, że minimalizm to coś strasznie smutnego, ograniczającego, że to takie bycie na diecie. Teraz ograniczamy, nie wolno nam zaszaleć, raz na jakiś czas mamy “cheat day” i wtedy hulaj dusza! Tak samo traktujemy minimalizm.

Ja traktuje go zupełnie inaczej. Wychodzę z założenia, że to jest mój świadomy wybór. Wybieram, że chcę się otaczać tylko tym, co jest dla mnie najfajniejsze, najważniejsze, najpiękniejsze, najbardziej wyjątkowe, a cała reszta nie jest dla mnie istotna. Kiedy dobrze to przemyślimy, to nagle się okazuje, że to działa! To co chcę ubierać to jest mój wybór, moje wartości. Takie podejście sprawia, że mam więcej pieniędzy, że mam się w co ubrać. Jestem wolna.

A nie masz jakiejś słabości do czegoś? Kobiety często mają słabość do butów i torebek. Ja mam do sukienek i do biżuterii. Czy jest coś, do czego masz słabość – coś, co lubisz kupować?

Nie w sferze ubrań, ale kiedyś lubiłam kupować rzeczy z wyposażenia domu. Miałam słabość do kubków, bardzo lubiłam unikalne filiżanki do kawy, ale przeszło mi.

Czyli masz tak, że widzisz coś i myślisz “Ale ładne, ale niech będzie sobie na tej wystawie?”

Tak, dokładnie tak. Podziwiam, ale nie kupuje.

A czy nie robisz czasem zakupów w sposób kompulsywny? Na przykład masz zły humor i idziesz sobie coś kupić.

Nie, dlatego, że dokładnie tak kiedyś reagowałam. Nagradzałam się. W momencie kiedy miałam ochotę kupić sobie coś niepotrzebnego, mój mózg to racjonalizował. Tłumaczyłam sobie, że to mi się przyda, że to będzie mi potrzebne, itd. Jednak to nie była prawda. Kupowanie w nagrodę, bo mi się coś udało lub kupowanie na pocieszenie, bo mam zły dzień – to nigdy nie są dobre zakupy. I wbrew powszechnej opinii takie zakupy NIE relaksują. Jedna z moich Czytelniczek trafnie to podsumowała: “nie jesteś psem, nie nagradzaj się jedzeniem”.

To jak teraz się pocieszasz i nagradzasz?

Robię rzeczy, które są dla mnie ważne. I bardziej zależy mi tu na doświadczeniach niż na rzeczach. Kiedy jestem zmęczona, idę na masaż lub poćwiczyć, bo wiem, że to jest doświadczenie, które na pewno mi pomoże.

Oczywiście.

To jest kwestia złamania pewnego nawyku. Zapewne wiesz jak powstają nawyki?

Tak.

Wracasz do domu zmęczona i od razu włączasz telewizor. Potrzebujesz odpoczynku i relaksu, więc bierzesz do ręki pilot. I niewykluczone, że kiedyś to działało. Siadałaś przed telewizorem, oglądałaś ulubiony program i to Cię relaksowało. Z tym, że bardzo łatwo jest przegapić moment, w którym takie zachowanie staje się nawykiem. I przychodzi taki moment, że siedzenie przed telewizorem nie daje Ci już tak naprawdę żadnego relaksu. Wręcz przeciwnie – frustruje Cię to, że spędzasz godzinę bezmyślnie oglądając powtórki seriali. A jednak robisz to cały czas, bo jesteś do tego przyzwyczajona.

W jaki sposób minimalizm przekłada się u Ciebie na sferę duchową? Jak to na co dzień wygląda?

To jest bardzo proste. Wszystko to jest kwestią świadomości i oparcia tego, co robisz na wartościach. One stanowią punkt wyjścia dla wszystkiego, co robię – w sferze prywatnej i zawodowej.

Jak każdy i ja mam mnóstwo możliwości, najróżniejszych projektów, kilka firm. Doba ma dwadzieścia cztery godziny dla każdego. Niezależnie od tego, ile masz pieniędzy, ile masz szczęścia w życiu. Każdy ma dwadzieścia cztery godziny – ja też. To jest kwestia decyzji, w jaki sposób wykorzystasz ten czas.

Zawsze opieram się na świadomości i na moich wartościach i dzięki temu jestem w stanie, w dobry dla mnie sposób wykorzystać ten czas.

To jak wygląda Twój zwykły dzień w pracy?

Pracujesz na własny rachunek, więc wiesz, że bardzo ciężko jest przyłożyć miarkę do każdego dnia.

Wydaje mi się, że kiedyś powiedziałaś mi, że nie pracujesz w poniedziałki…

To się zmienia. Teraz bardzo często robię sobie wolne w środę.

Dlaczego akurat wolna środa?

Pamiętam, że kiedyś jak pracowałam na etacie w korporacji, to stwierdziliśmy, że właśnie fajnie byłoby mieć taką wolną środę. Dwa dni pracujesz intensywnie, potem masz wolne i znowu dwa dni pracujesz intensywnie a potem weekend. Bardzo często robię sobie wolne środy. Tak z przekory, bo mogę!

Super! Może to nie będzie dyskretne pytanie, ale na co wydajesz pieniądze? Skoro nie wydajesz na ubrania, nie wydajesz na wnętrza – to na co?

Wydaje pieniądze na upraszczanie sobie życia.

Co to znaczy?

Bardzo nie lubię sprzątać i gotować, ale mam ten komfort, że mogę na to przeznaczyć pieniądze. Mogę zatrudnić kogoś do pomocy domowej, kogoś, kto raz na jakiś czas przyjdzie i posprząta. Jednak zdaję sobie sprawę z tego, że przez tą godzinę czy dwie, które poświęciłabym na sprzątanie mieszkania, jestem w stanie zrobić naprawdę bardzo dużo. I tak okazuje się, że zapłacenie komuś stu złotych nie jest takim dużym wydatkiem. Czysta ekonomia.

No właśnie.

Często też jadam “na mieście”. Nie w fast foodach, tylko w dobrych restauracjach. Wiem, że to jest dużo droższe niż gotowanie w domu, natomiast w ten sposób upraszczam sobie życie, bo po prostu nie lubię gotować. Poza tym, dużo wydaję na podróże, bo to jest dla mnie ważne, to moja pasja i zamiłowanie. Pomagam też innym.

W jaki sposób pomagasz?

O tym, że pieniądze pozwalają na dobroczynność, rzadko się mówi. W momencie kiedy masz pieniądze, możesz nimi swobodnie dysponować – również pomagając innym. Działam na kilka sposobów. Oficjalnie działam przez bloga. Pomagam w działaniach kilku inicjatyw na rzecz adopcji zwierząt, sama mam psa adoptowanego ze schroniska. To jest dla mnie ważne, to mnie dotyka. Jestem filantropem, współpracuję ze Stowarzyszeniem Wiosna, głównie przy ich sztandarowym projekcie “Szlachetna Paczka”, ale nie tylko.

Prywatnie natomiast przekazuję regularnie określoną kwotę pieniędzy na działania dobroczynne. To są zinstytucjonalizowane działania, które wiążą się też z moją działalnością blogową, czyli poniekąd publiczną.

Mam też ten komfort, że mogę pomagać finansowo najbliższym. Przykładowo, ostatnio przekazałam pieniądze na nowe stroje piłkarskie dla drużyny mojego brata, który jest trenerem drużyny piłkarskiej Delta Miłoradz. Cieszę się, że mogę sobie na to pozwolić.

Czego nauczył Cię minimalizm? Jaką dał Ci lekcję?

Minimalizm dał mi świadomość w wielu różnych obszarach mojego życia. Dał mi wiedzę o moich wartościach, pozwolił mi się do nich dokopać. Każdy z nas kieruje się w życiu pewnymi wartościami, ale w pędzie codziennego życia są one “przysypane”. Są przykryte zobowiązaniami, rzeczami, informacjami – tą sferą materialną i niematerialną.

Minimalizm pozwolił mi na niemal namacalne poznanie tego, co jest dla mnie ważne. Na co dzień pozwala mi żyć w zgodzie z tymi właśnie wartościami. Umiem powiedzieć NIE temu wszystkiemu, co zbędne, albo powiedzieć też TAK temu, co ważne i wartościowe.

Wiem, że to jest strasznie górnolotne, ale tak to właśnie wygląda.

Skąd czerpiesz inspirację do minimalizmu? Czy jest ktoś taki, kto Cię inspiruje?

Przyznaję, że sama mało czytam o minimalizmie jako takim, natomiast bardzo mnie intryguje sfera rozwojowo-psychologiczna na styku z minimalizmem. W swoim czasie dużo czytałam o budowaniu nawyków, o neurologicznych uwarunkowaniach tego, jak funkcjonuje nasz mózg.

Ostatnio bardzo mnie fascynuje temat zwyczajów zakupowych.

Tak sobię myślę, że to chyba kobiety mają większy problem z minimalizmem niż mężczyźni. Jak uważasz?

Myślę, że nie ma czegoś takiego jak problem z minimalizmem.

To jak byś to ujęła?

Wydaje mi się, to raczej problem z nadmiarem. I tu bardziej cierpią kobiety, dlatego że większość przekazów marketingowych, tych prozakupowych, skierowana jest właśnie do kobiet. Badania pokazują, że to kobiety z reguły trzymają portfel w gospodarstwie domowym. Kupują dla siebie ubrania, żywność, kosmetyki, kupują dla swoich dzieci, ale też często dla swoich partnerów. Nic dziwnego, że przeciwko nam-kobietom wytaczana jest ogromna machina. Przez wiele lat pracowałam w korporacji i znam to “z drugiej strony”. Wiem, że prowadzi się mnóstwo badań, które sprawdzają jak najłatwiej “zmusić” nas do kupowania. Cóż się dziwić, że mamy z tym nadmiarem większy problem, niż mężczyźni.

Co byś powiedziała, gdybyś miała komuś wyjaśnić, jak zacząć z minimalizmem? Zobacz, zbliżają się święta. Wszystko tak ładnie się mieni i kusi do zakupów.

Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: po co mi to? To jest najważniejsze. Wprowadzenie do życia minimalizmu, czy jakkolwiek byśmy tego działania nie nazwali, będzie zmianą i to czasem bardzo poważną zmianą w życiu. Więc po co nam ta zmiana? Bo przeczytałam książkę? Bo przeczytałam bloga? To za mało. Taka motywacja jest bardzo krótkotrwała i bardzo słaba. Trzeba poszukać głębiej.

Jaki jest pierwszy krok do minimalizmu?

Najłatwiej zacząć od tej sfery materialnej, bo te pierwsze zmiany w sferze materialnej poniosą nas dalej. Różne są narzędzia i ciężko mi to streścić w trzech zdaniach, piszę o tym na Simplicite od trzech lat. Na pewno warto zacząć od małych kroków, można wybrać sobie jedno miejsce w domu, które jest fizycznie najbardziej zabałaganione i spróbować się z nim zmierzyć. Bardzo dużo piszę o metodzie małych kroków. Wiem, że rzucenie się na głęboką wodę rzadko odnosi dobre skutki.

Właśnie miałam Cię o to zapytać – czego nie robić?

To jest bardzo indywidualne, staram się nie mówić, co jest lepsze, bo wszystko zależy od człowieka. Moi czytelnicy piszą mi często, że jeśli impulsywnie, pod wpływem jakiejś książki, albo jakiegoś bloga decydują się zrobić drastyczne porządki u siebie w domu, to ten sposób nie działa. Wygląda to tak, że wywalają wszystko na środek, wyrzucają trzy czwarte rzeczy i kończy się to efektem jojo. Jak przy diecie. Nadmiar wraca ze zdwojoną siłą.

Jedna z moich koleżanek opowiadała mi, że robiła porządki włączając w to swoje dzieci. Decydowali razem, które zabawki zostawić, które oddać, które idą do domu dziecka, To było super, bo to uczy dzieci odpowiednich zachowań. W pewnym momencie jej syn przyszedł do niej i mówi “mamo, słuchaj, wiesz, ja mam taką zabawkę i ja już się nie będę nią bawił, więc może oddamy ją biednym dzieciom?”. Wiesz, co matka sobie myśli w takiej chwili? “Kurcze, udało się”, prawda?

Tak.

Ale to nie był koniec, bo synek dopowiedział “to już jak oddamy tą zabawkę, to kupisz mi nową, co?”. I to jest właśnie efekt jojo w najczystszej postaci. Bardzo często tak robimy, trochę bez świadomości, a trochę traktujemy te porządki jako wymówkę do kupowania więcej. Dzieci są bezpośrednie i bezpośrednio nazywają to, co widzą. Uczą się tego, co obserwują u dorosłych. My szukamy wymówek. Jedna z moich czytelniczek napisała “wiesz co, przeczytałam Twoją książkę i po raz pierwszy nie miałam ochoty wyrzucić wszystkiego”. I to jest dobre. Dlatego, że ona po raz pierwszy usiadła i zastanowiła się nad tym, po co jej ten minimalizm? Czy w ogóle jej jest to potrzebne? Co chce osiągnąć? Co ma się zmienić?

A czy minimalizm pomaga Ci w biznesie?

No pewnie.

W jaki sposób?

Pomaga mi podejmować biznesowe decyzje, ponieważ pozwala mi świadomie ograniczyć możliwości.

Gdy napisałam książkę, która okazała się sukcesem, pojawiło się przede mną wiele możliwości. Mogę robić szkolenia, wykłady, kursy, mam duży potencjał możliwości. Teraz, dzięki minimalizmowi, umiem to sobie poukładać w odniesieniu do swoich wartości. Kiedyś ktoś mnie zapytał na blogu, czy nie mam takiego problemu, że mam dużo rzeczy do zrobienia i tyle bym chciała zrobić, ale nie wystarcza mi na to czasu? No pewnie, że mam. Pewnie, że jestem też ambitna i chciałabym wiele rzeczy zrealizować, czy doświadczyć. Dzięki minimalizmowi umiem je świadomie ograniczyć, bo moja doba też ma dwadzieścia cztery godziny.

Czyli wybierasz te najwartościowsze dla Ciebie działania?

Tak.

Poprzez wartości?

Tak.

A nie myślisz sobie czasem, że “kurcze, przyszła do mnie taka okazja, może druga się nie trafić. Co tu zrobić”?

Jak zdecydowałam się napisać książkę, wiedziałam, że to będzie bardzo duże wyzwanie, też pod względem czasu. Siłą rzeczy musiałam wygospodarować czas na pisanie, co przy prowadzeniu dwóch firm naprawdę nie jest proste. Wiedziałam też, że czas poświęcony na tworzenie książki będzie mniej dochodowy. Wiedziałam, że gdybym poświęciła ten czas na zarabianie w inny sposób, zarobiłabym dużo więcej.

Jednak napisanie książki było moim małym marzeniem od dzieciństwa. Tutaj świadomie zdecydowałam, że poświęcę ten czas. Podczas pisania znacznie ograniczyłam swoją aktywność w kancelarii. Oczywiście wtedy mogło się zdarzyć, że przyjdzie do mnie wyjątkowy klient, że pojawi się sprawa, która będzie atrakcyjna z wielu różnych względów. Ale ja świadomie z tego zrezygnowałam, bo co innego w tym momencie było dla mnie ważne. Tego nauczył mnie minimalizm.

Podziwiam…Ja mam problem z wyborem, jestem zachłanna na nowe rzeczy.

Nauczyłam się tego. Kiedyś byłam, może nie zachłanna, ale bardzo ambitna. Ambicja pchała mnie do przodu. Niestety byłam też nią bardzo zmęczona. Wydaje mi się, że moja ambicja była trochę toksyczna. I wcale nie mam na myśli, że teraz nie jestem ambitna. Chodzi o to, że jeśli decyduję się coś zrobić, to robię to najlepiej jak potrafię, ale potrafię wybrać, co powinnam robić. To mi daje wolność, ale też spokój działania.

Jaka sytuacja z promocji książki najbardziej Cię zaskoczyła?

Na jednym ze spotkań autorskich pojawiło się kilku panów. Kiedy mówiłam o współpracy ze “szlachetną paczką” jeden z nich wstał i powiedział, że razem ze swoją córką jest beneficjentem szlachetnej paczki z zeszłego roku. Pan jest geologiem, jeśli dobrze pamiętam. Pogubił się w życiu i szlachetna paczka pozwoliła jemu i jego córce się podnieść. Powiedział, że tak naprawdę przyszedł na spotkanie w imieniu swojej córki, która jest w Stanach. Prosiła żeby mi przekazać, że mój blog jest dla niej jedynym codziennym wsparciem psychicznym, jakie dostaje.

Wow, aż mam gęsią skórkę.

Ja się popłakałam. Nawet teraz mam łzy w oczach, gdy o tym myślę. W pierwszym momencie nawet nie wiedziałam, co powiedzieć, jak zareagować. W takich momentach myślę sobie, że statystyki, które oglądam na co dzień, to nie są tylko liczby. Zaczynam rozumieć, że za każdą cyferką stoi ktoś, kto poświęca mi swój czas, kto codziennie, czy parę razy w tygodniu, czyta to, co piszę. To są sytuacje, które nigdy nie przestaną mnie zaskakiwać.

To ile tygodniowo poświęcasz godzin na pisanie bloga?

Ktoś mnie już pytał o to ostatnio i nawet próbowałam nawet oszacować, ale strasznie trudno mi jest odpowiedzieć na to pytanie. Samo pisanie to jest tylko front.

Są jeszcze zdjęcia.

Tak, choć nie tylko. Chodzi o całe zaplecze. Do niektórych wpisów robię poważny research, do tego dochodzą zdjęcia, wywiady itp. Dodatkowo, cała sfera techniczna, którą prowadzi mój partner. Mam szczęście, że robi to zawodowo, pod marką Opiekun Bloga, z czego mogę korzystać na co dzień. Bardzo ważny jest też stały kontakt z Czytelnikami. Dostaję mnóstwo maili, staram się żadnego nie pozostawić bez odpowiedzi i odpisywać regularnie. Niestety czasami jest to bardzo trudne i czytelnicy muszą chwilę poczekać.

W momencie kiedy zaczyna się komercjalizować swoje działania, a nie ukrywam, że komercjalizuję i zarabiam na blogu, dochodzi kontakt z potencjalnymi reklamodawcami. Realizuję dużo własnych projektów, do których pozyskuję partnerów, co pozwala mi nieodpłatnie tworzyć wartościowe materiały dla czytelników. To wszystko zajmuje mi bardzo dużo czasu.

To jakie będą kolejne kroki? Co planujesz w najbliższym czasie?

Na blogu?

W ogóle.

Nie powiem Ci. Nie dlatego, że nie chcę tego zdradzać, tylko dlatego, że jeszcze wiele rzeczy się waży. Na razie o nich głośno nie mówię, bo jeszcze nie są pewne, więc…

To czego Ci życzyć?

Na pewno konsekwencji i odwagi.

Myślę, że Twoi czytelnicy dodają Ci dużo odwagi.

Tak, ale każdy z nas jest tylko człowiekiem. Ja też muszę się przełamywać, też walczę ze swoją strefą komfortu, bo łatwo w niej pozostać. Nowe rzeczy zawsze są trudne w pierwszym zetknięciu. Odwaga jest nam wszystkim potrzebna.

O tym jak duże wrażenie wywarł na mnie Festiwal Woodstock pisałam już wcześniej tutaj. W tym wpisie zapraszam Was do wywiadu z Krzyśkiem, który zdradza ich przepis na sukces w budowaniu woodstockowej społeczności wolontariuszy działających przy WOŚP i realizowanych projektach.

Zawsze pasjonowała mnie logistyka eventowa, to w jaki sposób ktoś coś robi, a czego się wystrzega. O czym pamiętać, na co zwrócić uwagę. Ten wywiad, dość długi, to kopalnia pomysłów i informacji, a jak się uczyć to oczywiście od najlepszych.

Zapraszam do rozmowy!

AK: Powiedz mi kim jesteś i w skrócie opowiedz czym się zajmujesz?

KD: Nazywam się Krzysiek Dobies. Jestem rzecznikiem prasowym Fundacji WOŚP i Przystanku Woodstock. Odpowiadam nie tylko za kontakt z mediami, ale także za całokształt komunikacji, działań informacyjnych i wizerunkowych. Z racji tego, że w Fundacji pracuje niewiele osób, to mamy zagregowane obowiązki z różnych dziedzin. Ja oprócz tego, że zajmuję się komunikacją, to dodatkowo koordynuję całą aktywność w dziedzinie IT, ponieważ także jestem informatykiem. Jeżeli chodzi o Przystanek to moją pracą na festiwalu także jest komunikacja i współpraca z mediami.

AK: Od jak dawna pracujesz już w WOŚPie?

KD: Niedługo minie 15 lat odkąd dołączyłem do pracy w Fundacji. Natomiast jeśli mówimy o zaangażowaniu w WOŚP, to niemal od samego początku istnienia Fundacji, ponieważ już w 3. Finale po raz pierwszy byłem wolontariuszem – zbierałem pieniądze do skarbonki. Później był Pokojowy Patrol, różne formy zaangażowania, które zmieniały się na przestrzeni lat. A od ponad 14 lat pracuję jako członek załogi.

AK: Ile w tym roku było ludzi na Woodstocku?

KD: Bardzo trudno jest to policzyć, są to tylko szacunki. Nie mamy biletów, bramek z licznikami, które się kręcą przy każdej wchodzącej osobie, więc szacujemy na podstawie różnych meldunków – bierzemy pod uwagę ilość samochodów, PKP. Analizujemy jaka część terenu jest zajęta i porównujemy to z poprzednimi latami. Szacujemy, że w ciągu tych trzech dni na festiwalu przewinęło się ok. 450 tys. – 500 tys. osób.

Trzeba mieć przy tym świadomość, że Przystanek Woodstock to są 4 imprezy masowe, co pod względem formalnym jest niezwykle ważne. Oprócz imprez na terenie festiwalu prowadzonych jest szereg różnych aktywności i funkcjonuje ogromne pole namiotowe – to już nie jest część imprez masowych. A to wszystko razem składa się na Przystanek Woodstock i liczba uczestników odnosi się do całego przedsięwzięcia, a nie do poszczególnych imprez.

AK: Mnie fascynuje organizacja, ale przede wszystkim to, w jaki sposób koordynowani byli wolontariusze i cały Pokojowy Patrol. Zaczynając od wolontariuszy, to ilu ich w sumie było?

KD: Było 1300 osób w Pokojowym Patrolu razem z Patrolem Medycznym, bo jest on również traktowany jako Patrol, to też są wolontariusze, lecz ich praca ma nieco inną formę. Te osoby były doskonale zorganizowane, co jest efektem naszych doświadczeń. Wszystko co widzimy na festiwalu, to jest nasza praca, ale także już 22. letnie doświadczenie w organizacji imprezy. Z Patrolem jest podobnie. Bez wolontariatu ta impreza nie mogłaby się odbyć.

Festiwal Przystanek Woodstock jest wydarzeniem niekomercyjnym, więc nie służy zarabianiu pieniędzy. Budżet musi być zbudowany tak, aby bez wpływów z biletów, sprzedaży czegokolwiek festiwal mógł się odbyć. Oparty jest przede wszystkim na środkach sponsorskich, natomiast jeśli chodzi o pracę, to opiera się ona na wolontariacie. Patrol i wolontariat istnieją tak naprawdę od samego początku, od pierwszego festiwalu.

Idea Pokojowego Patrolu wzięła się ze Stanów Zjednoczonych, z wizyty Jurka Owsiaka na Woodstocku Amerykańskim w 1994 roku. Pojechał tam wtedy zrealizować reportaż – półtoragodzinny film dla Telewizji Polskiej. Jest on naprawdę fantastyczny, więc jeżeli ktoś ma okazję, to niech go obejrzy. Jest to film pokazujący Woodstock Amerykański od strony widza i tego, jak tam było.

AK: Czy Woodstock Amerykański różni się od naszego?

KD: W dzisiejszych czasach nie. Jakbyśmy porównali Amerykański Woodstock z 1994 roku Przystankiem Woodstock od 2014 r, to podobieństwo jest naprawdę uderzające. Przyczyniło się do tego to, że Polska się zmieniła i trochę dorosła do ówczesnych czasów. Jakbyśmy porównali nasz pierwszy Woodstock w Czymanowie do festiwalu Amerykańskiego, to są właściwie dwa światy.

Widać było kierunek, do którego chcemy zmierzać, inspirację i do dziś to się realizuje. Z Pokojowym Patrolem jest tak samo, dlatego że w Stanach Zjednoczonych praca na festiwalu była oparta na pomocy wolontariuszy z napisem „Peace Patrol”. Nawet nazwa została przeniesiona jeden do jednego. Szukając pomysłu, koncepcji na zbudowanie naszego festiwalu ten pomysł został zapożyczony. Początkowo byli to ludzie, którzy po prostu przyjeżdżali na festiwal. Później, gdy rosła wielkość wydarzenia i ilość pracy do zrobienia, rosła także ilość osób, które są potrzebne do pomocy.

Na przestrzeli lat pojawiły się regulacje i przepisy, które musiały być przestrzegane przez organizatorów imprez masowych. Kiedy zaczynaliśmy z Przystankiem Woodstock byliśmy w takim bardzo mętnym prawnie miejscu, gdzie zupełnie nic nie było uregulowane. Z biegiem czasu pojawiały się kolejne przepisy, weszła ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych. Ustawa ta wskazywała, jakie powinny być przygotowanie dla osoby, która pracowała w służbie informacyjnej. Pojawił się wymóg i konieczność szkolenia osób, które mają taką funkcję pełnić. One też stały się jednym z ważniejszych działań statutowych Fundacji. To właśnie od szkoleń Pokojowego Patrolu zaczęło się zaangażowanie Fundacji WOŚP w propagowanie idei i wiadomości wiedzy o pierwszej pomocy przedmedycznej, która jest jednym z głównych elementów tych właśnie szkoleń.

AK: I też były te podziały na koszulki?

KD: Podział na koszulki był od samego początku, tylko że na pierwszych trzech festiwalach była to jedna koszulka – biała. Wtedy były tylko białe koszulki, nie było jeszcze aż takiej zbudowanej hierarchii. Już wtedy zaczęły funkcjonować grupy, ponieważ było na pierwszym Woodstocku ponad 100 osób, więc żeby zarządzać w miarę logicznie taką grupą ludzi, to trzeba było wprowadzić odpowiedni podział zadań. Pojawiły się grupy patrolowe i osoby pełniące funkcje liderów danych grup. Nie powstała jeszcze wtedy jednak aż taka struktura

AK: To jak to teraz działa?

KD: Teraz jest to dosyć skomplikowana struktura, która działa nie tylko przy okazji festiwalu. Zasadniczo Patrolowcy funkcjonują w dwudziestoosobowych grupach. Każdą grupą zarządza jedna osoba, która jest liderem. Staramy się to funkcjonowanie grup utrzymywać nie tylko na festiwalu Przystanek Woodstock, ponieważ liderzy często mają kontakt z osobami ze swoich grup w ciągu całego roku. Liderów przygotowujemy zupełnie oddzielnie do ich pracy, ogólnie szukamy osób, które mają do tego predyspozycje. Jest to bardzo odpowiedzialna rola.

Jak już mówiłem, grupy są dwudziestoosobowe i jest ich kilkadziesiąt. Zupełnie oddzielną ekipę ludzi stanowią liderzy, których też już mamy duże grono. Grupy mają swoje specjalizacje – są grupy „lotne”, które pracują na polu i zajmują się zabezpieczeniem terenu festiwalu, ale są również grupy „specjalistyczne”, które zajmują się obsługą sprofilowanych zadań. Na przykład pewna grupa Patrolu, osób, które mają do tego predyspozycje i przygotowanie, zajmuje się obsługą prasową Przystanku Woodstock albo obsługą redakcyjną, czyli są to osoby, które mają umiejętności w danej dziedzinie.

Grupy specjalistyczne są raczej stałe i też są oddzielnie przygotowywane do swojej pracy. Natomiast grupy lotne, które pracują na terenie festiwalu, są utworzone z osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z festiwalem i jest to okazja, żeby wszystko poznać – bywają w wielu miejscach, pełnią wiele zadań, dowiadują się nowych rzeczy o festiwalu. Są osoby, które w Patrolu, są już całe lata, doświadczenie jest czymś, co później pozwala nam jakąś osobę uczynić liderem grupy, ponieważ jej wiedza jest na tyle duża, że takiej osobie można powierzyć kierowanie grupą.

Całość Pokojowego Patrolu zarządzana jest w trakcie festiwalu przez Zintegrowane Centrum Dowodzenia, dlatego, że poza patrolem, na Woodstocku, pracuje jeszcze kilka struktur, służb, które są odpowiedzialne za różne elementy. Mówimy tu nie tylko o bezpieczeństwie, ale na nim się teraz skupimy. Mamy Pokojowy Patrol, Patrol Medyczny, który jednak funkcjonuje jako oddzielna grupa specjalistów, mamy Patrol Niebieski, czyli służbę ochrony. Nie zapominajmy o pracujących strażakach, policjantach, służb zza ramienia wojewody. Żeby to wszystko razem miało sens, żeby nasze patrole, członkowie, pracownicy ochrony i służby były spójne w swoich działaniach, to pracę ich wszystkich koordynuje Centrum Dowodzenia.

AK: Dużo osób jest w takim Centrum Dowodzenia?

KD: Jeżeli dobrze liczę, to w centrum pracuje 5-6 osób. Pracują oni całą dobę, podzieleni są na dyżury. Centrum Dowodzenia, to taki kontener, w którym stoi wielki stół, przy nim siedzi przedstawiciel patrolu, ochrony, policji, straży, itd. To miejsce do wzajemnej wymiany informacji. W momencie, gdy idzie Pokojowy Patrol, to ochrona jest poinformowana. Jeżeli są potrzebne działania np. policji, to ona również otrzymują taką informację z Centrum. Wszystko jest natychmiast realizowane.

AK: A jak to wygląda nocą?

KD: Tak samo. Pokojowy Patrol pracuje zmianowo, ale oczywiście w trybie 24-godzinnym. To znaczy, że my cały czas musimy mieć ludzi „na służbie”, czyli pracujących oraz obsługujących dane punkty, czy wykonujących dane zadnia.

AK: Jak to się dzieje, że 1300 osób chce pracować w takim systemie, czyli 8 godzin na trzy zmiany za darmo? 

KD: Motywacja do pracy w Patrolu jest ogromna! Wielu Patrolowców przyjeżdża na Przystanek co roku. Pewnie po części także dlatego, że Pokojowy Patrol, jest to taka ekipa ludzi, którzy niesamowicie się ze sobą zżywają, zaprzyjaźniają. Ja sam swoją żonę poznałem w Pokojowym Patrolu. Wiem, że ta moja rola, jaką pełniłem i pełnię w Orkiestrze zmieniła mocno moje życie i pewnie dzięki niej jestem tutaj. To że dziś w Fundacji pracuje bardzo dużo osób, które swoje korzenie mają w Patrolu, to jest to osobna opowieść. My jako Fundacja swoje kadry i swoją energię czerpiemy z tego grona ludzi.

Na przestrzeni 22. lat przewinęło się przez Patrol kilka tysięcy osób. Jedni oczywiście tę przygodę zakończyli, a inni w tym cały czas trwają i są coraz bliżej Fundacji – zaczynają z nami pracować i tworzyć to, co na co dzień robi Orkiestra. Także naprawdę motywacja jest silna. Na pewno także dlatego, że festiwal jest oparty na pewnych wartościach i ideach, które skupiają ludzi – tych, którzy na niego przyjeżdżają, tych, którzy działają z Orkiestrą w ciągu roku, nie tylko przy Finale.

Finał i Przystanek Woodstock są to dwa nierozerwalne elementy działalności Orkiestry, które są silnie ze sobą powiązane. Patrol jest również zaangażowany podczas Finału, to nie jest tak, że tylko na Woodstocku z nami pracuje. Wszystko jest oparte na wartościach, ideach, i to jest najważniejsze. Oczywiście, do pracy z Orkiestrą motywuje Jurek Owsiak, który jest magnesem, człowiekiem z charyzmą i potrafi ludzi przekonać do pewnych wartości. Oprócz tego mamy świadomość, że Patrol jest takim „samograjem”. Osoby, które już w Patrolu są i poczują magię tej przygody i tego rodzaju wolontariatu, bardzo często ciągną za sobą kolejne osoby i dzięki nim widzimy coraz większą chęć bycia w tym gronie, w tej „rodzinie”, w grupie przyjaciół.

Często grupy patrolowe, dwudziestoosobowe ekipy, naprawdę stanowią społeczności bardzo ze sobą zżyte, są sobie niezwykle bliscy. Od samego początku tak zaczynały funkcjonować grupy patrolowe – w drugiej połowie lat 90. kiedy te grupy zaczęły się krystalizować, bardzo często relacje z festiwalu trwały nawet po nim. Robili zloty, spotkania, zaczęli budować relacje, powstała niezależna społeczność. To między innymi ona przyciąga ludzi. Widać, że na przykład gdzieś w mieście, co tydzień w jakiejś knajpie spotyka się ekipa zakręconych czymś ludzi. Na innych to natychmiast działa jak magnes, zaraz zaczynają pytać „co zrobić, żeby zacząć się z wami spotykać?”.

Ogromną rolę odgrywają wartości, na których jest to zbudowane – to, że festiwal nie służy celom zarobkowym, jest on zorganizowany dla ludzi. Z jednaj strony w ramach podziękowania za ich zaangażowanie w Finał, ale także coś, co chcemy im dać z pewnym pakietem działań. Nie jest to tylko muzyka. Jest wiele działań społecznych – ASP, spotkania, sama wartość festiwalu jako umowy społeczeństwa obywatelskiego, którą chcemy przez te 3 dni utrzymać. To wszystko skupia ludzi.

AK: Powiedz mi, jak szkolicie wolontariuszy? Pomijam fakt pierwszej pomocy, bo o nim już wspominałeś. Czego dokładnie oni się uczą?

KD: Szkolenie trwa 3 dni i tak na dobrą sprawę przez ten czas działania trwają niemal całą dobę, bo przerwy na sen jest niewiele. Od wczesnych godzin porannych do późnych godzin wieczornych cały czas coś się dzieje, co zawiera elementy, które są przewidziane w szkoleniu. Szkolenie z pierwszej pomocy oczywiście jest bardzo ważne, ale sednem szkolenia Patrolu jest stricte ustawowy konieczne kurs dla pracownika służby informacyjnej na imprezie masowej.

Bardzo ważną rzeczą jest nauka współpracy, działania w grupie, kreowanie czy szukanie w sobie postawy lidera, podejmowanie inicjatywy w sytuacji, gdy jest coś do zrobienia, nie zrzucając tej pracy na innych. Chodzi przede wszystkim o pobudzanie aktywności i potrzeby samodzielnego myślenia. Cały ciąg zdarzeń jest nastawiony na to, aby takie postawy, w młodych ludziach, kreować.

Przyjeżdżają zupełnie sobie nieznani ludzie z całej Polski na 3 dni i oddają się w 100% w nasze ręce. Przywozimy ich do swojego ośrodka, zazwyczaj odbieramy ich z dworca kolejowego w Malborku i zawozimy ośrodka Szadowo Młyn. Zresztą dojście czy dojechanie w to miejsce jest już elementem szkolenia, ponieważ nie odstawiamy ich pod drzwi i zapraszamy do środka, tylko zazwyczaj odbywa się cały marszruta przez las, wykonywanie poszczególnych zadań. Już od początku są podzieleni na grupy, więc gdzieś jest ten element rywalizacji pomiędzy tymi nimi.

Każde zadanie jest punktowane przez instruktorów, grupy już zaczynają funkcjonować razem. Kładziemy bardzo duży nacisk na pracę zespołową – nie skupiamy się na indywidualistach typu „ja tu jestem najsilniejszy, zrobię to wszystko sam”. Siłę grupy stanowi siła najsłabszej osoby w danej grupie. W związku z tym pilnujemy, aby osoby silniejsze pomagały słabszym, żeby wzajemnie się poznawać i korzystać z możliwości i umiejętności każdej z osób w zespole. Ten, kto jest słaby fizycznie, może być lepszy w wielu innych względach. Trzeba umieć szukać tego rodzaju umiejętności w każdym z nas, lecz również sami indywidualnie powinniśmy ich w sobie szukać.

Wszystkie zajęcia są ze sobą poprzeplatane, czyli w ciągu tych 3 dób mamy m.in. zajęcia z pierwszej pomocy, później jest pozoracja, która jest już elementem pracy w grupie. Pozoracja jest to zainspirowany wypadek, gdzie musimy potrafić wykorzystać wiedzę z pierwszej pomocy i zrealizować odpowiednie czynności. Jeżeli mamy duży wypadek i jest kilku lub kilkunastu poszkodowanych, to trzeba już się umieć podzielić, zorganizować miejsce wypadku, udzielić pierwszej pomocy w taki, a nie inny sposób.

Jeżeli chodzi o inne elementy szkolenia, to przede wszystkim muszą one dotyczyć regulaminu Przystanku Woodstock. Na przykład – jednym z bardzo ważnych punktów jest zakaz wnoszenia szkła na festiwal, ale zawsze jest jakiś uczestnik, który tą szklaną butelkę wniesie. Uświadamiamy wolontariuszy, by takie butelki zbierać i odnosić do góry dnem. Znam media, wiem co potrafią dopowiedzieć, jak potrafią manipulować. Zamieszczane są zdjęcia wyrwane z kontekstu, które próbują pokazać, że Patrol nie działa tak, jak powinien. Uczulamy ich na to. Inaczej jesteśmy postrzegani, gdy mamy na sobie koszulkę Pokojowego Patrolu. Zakładając taką koszulkę, bierzesz w pewnym stopniu odpowiedzialność za wizerunek tej koszulki, za wizerunek Orkiestry, za wizerunek swojej grupy i siebie w tej roli.

AK: Ale wydaje mi się, że biorą za siebie odpowiedzialność, ponieważ bardzo siebie pilnują.

KD: Stuprocentowo, absolutnie tak. I to też jest świadome, ponieważ od samego początku szkolenia my to podkreślamy. Samo zdobycie koszulki jest częścią szkolenia. To nie jest tak, że oni koszulki Patrolu dostają na starcie po przywitaniu na dworcu w Malborku.

AK: A czy odrzucacie czasem jakieś osoby? 

KD: Zdarzają się osoby, które nie przechodzą szkoleń. Przeważnie same je rzucają, widzą, że nie są w stanie sprostać wymogom. To nie są nie wiadomo jak survivalowe czy ciężkie szkolenia, ale jednak wymagają przygotowania fizycznego. Nie chciałbym teraz nikogo przestraszyć, ponieważ nie jest tak, że trzeba być Rambo. Jeżeli ktoś ewidentnie ma dysfunkcję i tego nam nie zgłosi, że np. nie jest w stanie przejść przez las 2 czy 4 km, to wtedy pojawia się problem.

AK: To fakt, przecież dużo więcej się chodzi na Woodstocku. 

KD: Dokładnie, właśnie o to chodzi, że musi być to osoba, która może się dużo poruszać. Jeśli ma jakąś chorobę, która to uniemożliwia, to jest to dla nas kłopot, ponieważ ktoś taki nie będzie mógł pracować w roli lotnego Patrolowca. Nie zamykamy od razu drogi dla takich osób, bo mamy wiele innych funkcji np. w grupach specjalistycznych. Zwykle jest tak, że jeśli osoba nie może zrobić jednej rzeczy, to odnajduje zajęcie w innym miejscu, w innej strukturze. Są też oczywiście osoby, które stwierdzają, że to nie dla nich, że się nie nadają.

AK: W jakim wieku są zwykle takie osoby? Średnia wieku osób, które poznałam i z którymi rozmawiałam, to ok. 30 lat. 

KD: Większość osób, które się zgłasza, ma od 18 do 25 lat. Szacuję to na około 80% wszystkich wolontariuszy. Są oczywiście osoby dużo starsze, natomiast młodszych nie, ponieważ formalnie prawną granicą wieku przy pracy na festiwalu jest wiek 18 lat. I na Przystanek, i na szkolenia mogą przyjeżdżać tylko osoby pełnoletnie. Wiek jest naprawdę zróżnicowany. Są osoby, które mają ponad 50 lat i są w Pokojowym Patrolu. Najczęściej mają  one fantastyczne życiowe doświadczenie, z którego chcemy korzystać w naszych bardziej zaawansowanych działaniach i bardzo sobie cenimy takie wsparcie. Jeżeli chodzi o wiek, umiejętności, postawy życiowe, miejsce w życiu, to w Pokojowym Patrolu jest to bardzo różnorodna społeczność.

AK: Jak utrzymujecie relacje z tymi ludźmi? Przecież to tylko dwie imprezy w roku, więc motywacja może trochę wygasnąć.

KD: Oczywiście dzisiaj Internetu jest potęgą i jest to kanał, który wykorzystujemy bardzo intensywnie. Z naszej strony jest to dosyć zbudowane, w sposób uporządkowany, bo mamy bazę danych, kontakty, regularnie wysyłamy e-maile. Regularnie zapraszamy

Patrolowców do wielu aktywności. Każda inicjatywa Orkiestry to prośba od nas o wsparcie patrolu. Gdyby nie Pokojowy Patrol, nigdy nie byłoby programu „Ratujemy i uczymy ratować”. Ten program od samego początku w 100% oparty był na ludziach, którzy postanowili poświęcić więcej czasu, zgłębić swoją wiedzę o pierwszej pomocy i służyć tej idei swoją pracą, jako wolontariusze. Imprezy, pomagamy zabezpieczać, różnego rodzaju akcje społeczne – w każdym z tych wydarzeń aktywność Patrolu jest bardzo duża

AK: Czyli oni działają nie tylko od Finału do Woodstocku?

KD: Absolutnie nie. To jest cały rok rożnego rodzaju wydarzeń, które im regularnie proponujemy w mailach. Nie wszystkie z nich my organizujemy. Często jest tak, że jakaś organizacja pozarządowa zwraca się do nas, z prośbą o wsparcie przy jakiejś idei. Jeśli tylko widzimy w tym sens i jest ona faktycznie społecznie nakierowana, to bardzo często pomagamy im, w taki sposób, że przekazujemy tę ofertę Pokojowemu Patrolowi. Na podany przez organizację kontakt ludzie się zgłaszają, by pełnić funkcję Patrolu.

Staramy się stworzyć pewne wymogi np. organizacja musi pokryć koszty dojazdu, wyżywienia, nocleg. To musi być solidnie zaplanowane. Sprawdzamy ideę, weryfikujemy taką prośbę, więc kiedy przebiega wszystko w porządku zachęcamy Patrolowców do udziału. Jeżeli włączymy  do tego te wszystkie aktywności, połączymy to z zupełnie oddolną chęcią spotykania się, bycia ze sobą, przeżywania tych emocji. Powstały środowiska miejskie, takie jak: Patrol wrocławski, Patrol gdański, Patrol olsztyński. Oni się organizują towarzysko zupełnie niezależnie od nas. Mają ze sobą kontakt, spotykają się regularnie, mają swoje ulubione miejsca, a także ideę, w której się odnajdują.

Kiedy połączymy to z naszymi aktywnościami, to da się zauważyć, że jest to dobrze zorganizowana, będąca cały czas w gotowości „bojowej”, organizacyjnej, ekipa kilku tysięcy ludzi w Polsce, którzy reagują na każdą naszą prośbę. Bardzo często jest to ważny wątek. Zdarza się, że w ekipach Pokojowego Patrolu do elementów spotkań towarzyskich dołączają sprawy ideowe i formy aktywności lokalnej nieanimowanej już przez Orkiestrę. Gdy na przykład widzą, że jest coś do zrobienia w danym miejscu, że szykuje się jakaś aktywność, skrzykują się wtedy i pomagają. Są już takie miejsca, gdzie wokół wolontariuszy Pokojowego Patrolu zaczynają budować się organizacje pozarządowe, zupełnie niezależne od nas.

Podobna rzecz ma miejsce przy sztabach Orkiestry. Sztaby to są tak naprawdę ekipy ludzi, którzy się organizują i zawiązują jako sztab i realizują w danych miastach Finał. Jest to również forma aktywności lokalnej Pokojowego Patrolu. My jako Fundacja bardzo Patrolowców zachęcamy do aktywności lokalnej przy Finale. Cytując to, co słyszeliśmy niedawno z ust Papieża Franciszka „Ruszcie się z kanapy i róbcie”. Jeżeli już macie ekipę ludzi, jest was 10, 15, czy choćby 5 osób, czasem nawet 50, gdy jest was dużo, to jesteście już grupą. Grupą można naprawdę wiele zrobić. Nie siedźcie w knajpie przy piwie, tylko jeżeli już macie tą społeczność, to zacznijcie robić coś aktywnego na zewnątrz.

AK: Czyli Woodstock jest takim zjazdem dla Was?

KD: Przystanek Woodstock jest pewnego rodzaju wielkim, gigantycznym zjazdem i niesamowitym spotkaniem społeczności 1300 osób.

AK: To też takie Wasze święto, prawda?

KD: Tak, trochę tak. Patrol traktuje to jako okazję do spotkania, do pobycia ze sobą, do porozmawiania. Nie pracujemy 24h, mamy zmiany, dyżury rozłożone w całej dobie.

AK: Słyszałam, że na koniec jest impreza dla wolontariuszy?

KD: Jak najbardziej, na koniec zawsze organizujemy imprezę, czyli wielkie ognisko, dla wszystkich którzy zostają, niestety część ma pracę, zobowiązania i musi wrócić wcześniej. Wymogiem jest oczywiście zostanie do końca festiwalu i potem parę godzin przy pracach porządkowych. Na to ognisko zapraszamy również gości związanych z pracą przy festiwalu, ale przede wszystkim skierowane jest ono dla patrolowców.

Jest to część, gdzie mamy około tysiąca osób, rozmawiamy, wręczamy sobie podziękowania, podsumowujemy. Ważna jest przemowa Jurka Owsiaka, który kłania się w pas i zagrzewa do boju na następny rok. Jest on niesamowity, jeżeli chodzi o pobudzanie ludzi do działań i aktywności. To jest człowiek, który swoją charyzmą mógłby rozdzielić duże grono ludzi i każda z tych osób mogłaby naprawdę dużo zrobić w Polsce. Jurek skupia w sobie niesamowitą ilość tej energii, którą przekazuje w sposób perfekcyjny m.in. w czasie tych ognisk. Później jest tak, że każda ta grupa spotyka się ze sobą, znajduje sobie jakieś własne miejsce. W każdej z grup są ludzie z całej Polski, mają swoje miejsca, drogi życiowe, więc jest niewiele okazji, żeby mogli się spotkać całym zespołem. Staramy się, żeby te grupy były stałe.

Jeśli już zbudowała się ekipa, to staramy się nie mieszać tego grona. Wiadomo, jest rotacja, czasem ktoś nie przyjedzie, ale pewne trzony są już od lat te same. Podobnie jest w przypadku liderów, są to ludzie specjalnie przygotowywani do tej roli – są oddzielne szkolenia, oddzielny proces ich wyboru. Są szkolenia podstawowe, drugiego stopnia, gdzie zapraszamy ludzi, który mają już za sobą ten pierwszy etap, byli już kilka razy na Przystanku Woodstock i widzą siebie w roli lidera, mają ambicje, aspiracje. Przygotowujemy zupełnie oddzielne szkolenia dla tych osób i szukamy faktycznie tych, którzy sobie z taką odpowiedzialnością poradzą. Jest to cały proces zdobycia żółtej koszulki – koszulki lidera.

Gdy już wybierzemy osobę odpowiedzialną i ma już zbudowaną grupę wokół siebie, to staramy się o tą społeczność dbać. Uświadamiamy lidera, że on musi mieć czas także w ciągu roku, żeby się z tymi ludźmi spotkać, kontaktować się z nimi, żeby był aktywny w Internecie, by budował wśród nich swój autorytet lidera. Praca Patrolu na festiwalu jest to ciężka robota. Jak spojrzymy na miniony 22. festiwal, to pierwszy dzień naszej Przystanku – deszcz zaczął się późno w nocy ze środy na czwartek. Trwał on całą noc i prawie cały kolejny dzień. Patrolowcy nie mogli w tym czasie zejść ze swoich punktów, zostawić swoich zadań. Musieli moknąć tam, gdzie mieli do wykonania obowiązki. Pamiętajmy, że oni też śpią w namiotach, nie ma zbudowanego jakiegość ponadstandardowego obozu. Śpią w takich samych warunkach, jak uczestnicy Woodstocku. Mają wyznaczone miejsca, trochę jest podniesiony standard, ponieważ np. mają tam zainstalowany prysznic. Są to jednak warunki biwakowe, ich namioty tak samo mokną, oni także. Ale cały czas trwają na swoich punktach. Tak, jest to niezwykle ciężka i odpowiedzialna praca. Fizycznie i psychicznie.

Odbija się później na nich niewyspanie, zmiany dzienne czy nocne. Ma to ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Kiedy ja wracałem ze swojego pierwszego Przystanku, który spędziłem, jako patrolowiec w Żarach w 1997 roku, to całą podróż do domu przespałem, a mieszałem wtedy na Mazurach – w Ostródzie, niezwykle pięknym mieście. Byłem wtedy koszmarnie fizycznie zmęczony. Aby znaleźć motywację do tej ciężkiej pracy, jest tu potrzebnych wiele rzeczy, wiele cech.

Ci ludzie nie daliby się na to namówić, gdyby nie widzieli sensu, wartości w tym co robią i w całym Przystanku Woodstock. W Fundacji pracuje jedna osoba, która zajmuje się Patrolem i pełni funkcję szefa Pokojowego Patrolu. Buduje on społeczność, pilnuje, aby dobrze funkcjonowała, koordynuje obecność Patrolu wokół Orkiestry przez cały rok. Również przygotowuje i prowadzi szkolenia.

AK: Pokojowy Patrol jest świetnym przykładem tego, że ludzie nie pracują tylko dla pieniędzy. Kończąc już, powiedz mi, czego mogę Wam życzyć? Rozumiem, że za rok Woodstock się odbędzie?

KD: Ja myślę, że trzeba życzyć dobrej pogody, świetnej energii na szkoleniach i aby podczas organizacji nie występowały żadne przeszkody. Należałoby też życzyć, żeby woda w prysznicach była ciepła, bo przy awarii jest z tym problem, albo po wielu osobach ona się po prostu nie zdąży nagrzać. Jeszcze aby pole namiotowe było jak największe i żeby było miejsce na zaparkowanie wszystkich samochodów, bo z tym też miewamy problemy. Znaleźć miejsce na tysiąc aut jest bardzo trudno, więc namawiamy Patrolowców, by jechali jednak po kilka osób w jednym samochodzie albo korzystali z pociągów.

Można by sobie życzyć, żeby Koleje, Przewozy Regionalne jednak udostępniły nieodpłatne albo chociaż bardzo tanie bilety wolontariuszom Pokojowego Patrolu, bo co roku to się udawało, a podczas tegorocznej edycji był z tym kłopot. I oby po prostu nikt nie przeszkadzał. Jeżeli chodzi o samych Patrolowców, to można im życzyć przyjaciół, dobrych wrażeń i mega energii. To jest niesamowity zjazd. Gdy już jest się na miejscu i pełni się tę pracę patrolową przez kilka dni, to jest taka myśl zaraz po festiwalu „nigdy więcej”, „w ogóle co ja tu robię”, „mam już dość i nic mi się nie chce”. Mijają 3 dni i człowiek zaczyna myśleć „kurczę, fajnie było”, „nie no, było jednak niesamowicie”. Mijają dwa tygodnie i zaczyna się odliczanie czasu do następnego festiwalu Przystanek Woodstock. Jak zaczynamy patrzeć wstecz i widzimy to wszystko, co się zadziało, to obok zmęczenia jest jeszcze mnóstwo bardzo pozytywnych emocji, które odczuwamy w tej pracy. Również tych emocji można by sobie życzyć i oby było ich jak najwięcej.

AK: Bardzo dziękuję za rozmowę.

Wszystkie zdjęcia pochodzą z profilu z tego albumu Festiwalu Woodstock